امروزه با پیشرفت صنعت و تکنولوژی نیاز بشر به موتورهایی که صرفا با یک جریان AC یا DC شروع به کار می کنند بیشتر شده است و برای رفع این نیاز الکتروموتور یونیورسال طراحی و ساخته شد. الکتروموتور یونورسال هم با جریان AC و هم با جریان DC فعالیت می کنند. این نوع از الکتروموتورها بوسیله برق مستقیم و متناوب شروع به کار می کند و ساختار فیزیکی آن حدودا مثل موتور سری میباشد به این معنی که در موتورهای یونیورسال سیم پیچ میدان و آرمیچر در یک سری قرار گرفته اند.
اصول کارکرد موتورهای یونیورسال به این صورت است که زمانی که جریان DC یا AC وارد میدان سیم پیچی شده می شود هم در سیم پیچی میدان و هم سیم پیچی آرمیچر همزمان تغییر می کند و در نهایت یک نیروی مکانیکی بدون تغییر را ایجاد می کند.
اجزا الکتروموتورهای یونورسال
1- قطب های مغناطیسی یا بالشتک ها
2- آرمیچرها
میدان مغناطیسی که توسط دو قطب های موتور تولید می شود برعکس موتورهای آسنکرون دوار نیست به این معنی که سیم پیچ آرمیچر و سیم پیچ قطب ها به صورت سری بسته شده اند و باعث می شود جریان ورودی پس از عبور از سیم پیچ ها یک میدان مغناطیسی تولید می کنند و این میدان مغناطیسی برای اینکه با آرمیچر ارتباط برقرار کند از کلکتور استفاده می شود در واقع کلکتور تیغه های مسی به شکل استوانه ای است که روی محور قرار گرفته است. موتورهای یونیورسال سرعت بالایی دارند و برای کنترل سرعت میتوان از یک مدار ترانزیستوری بهره برد.
مزایای استفاده از موتورهای یونیورسال
با ولتاژهای مستقیم و متناوب راه اندازی می شود
گشتاور و سرعت بالایی دارد
برای رسیدن به دور نهایی به زمان کمی نیاز دارد
و مهمترین مزیت این است که میتوان جریان AC را روی موتورهایی که دارای مشخصه هایی با جریان DC هستند به کار برد طراحی این نوع از موتورها بسیار کوچک و براحتی قابل دسترسی می باشد و در صنعت های خانگی مانند مخلوط کن و دیگر ابزارهای برقی بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند.
معایب استفاده از موتورهای یونیورسال
شرایط نگه داری و تعمیر موتورهای یونیورسال نسبتا سخت است چرا که در داخل این موتورها کموتاتور و زغال وجود دارد و این دو قطعه مصرفی بوده و در صورت رسیدن به مدت زمان تعویض این قطعات مجبور به تهیه و نصب قطعات جدید هستیم.
دستگاه تراش برای تراش کاری قطعات مختلف به سرعت های گوناگونی نیاز دارد گیربکس دستگاه تراش قطعه ای است که این سرعت های مختلف را برای ماشین تراش فراهم می کند. قدرت ایجاد شده توسط الکتروموتور یونیورسال از داخل گیربکس عبور می کند گیربکس دستگاه تراش شامل جعبه ای است که از چرخ دنده های متفاوتی تشکیل شده است این چرخ دنده ها دوران های مختلفی را بوجود می آورند.
هر قطعه متناسب با جنس خود به یک سرعتی برای تراش داده شدن نیاز دارد برای مثال آلمینیوم یا استیل یا فولاد هرکدام سرعت تراش دادنشان متفاوت از دیگری است. وظیفه اصلی گیربکس دستگاه تراش هدایت و کنترل سرعت نیروی تولید شده از الکتروموتور یونیورسال است. این گیربکس دارای چندین چرخ دنده بوده و با درگیر کردن چند چرخ دنده می تواند سرعت لازم دستگاه تراش را تنظیم نماید.
گیربکس از قطعات مهم و تاثیر گذار در کیفیت دستگاه تراش و ارتعاشات حاصل از کار آن می باشد. این ارتعاشات را می توان با انتخاب سرعتی مناسب و درست تا حد قبل قبولی کنترل کرد. ارتعاشات زمانی که کنترل شده باشند کیفیت تراش هم به همان نسبت بالا می رود.
گیربکس های دستگاه تراش شامل قطعاتی نظیر : شفت ، پمپ روغن ، چرخ دنده ، کلاچ ، ماهک ، انواع بلبرینگ ، کاسه نمد ، واشر و… می باشد. ماهک ها در گیربکس وظیفه جا به جایی دنده و چرخ دنده ها را برعهده دارند به طور واضح تر ماهک ها باید چرخ دنده ها را به راحتی بر روی شفت حرکت دهند و برای راحتی در این حرکت ها هر ماهک بوسیله یک اهرم که انتهای آن بیرون از گیربکس قرار دارد هدایت می شود.
به طور کلی اجزای گیربکس دستگاه تراش شامل بخش های زیر می گردد :
1- چرخ دنده های ثابت که باهم درگیر هستند و ارتباط آنها با هم قطع نمی شود.
2- چرخ دنده هایی که بوسله ماهک از بک سمت و چرخ دنده های مقابلش از طرف دیگر جفت می شوند.
3 – ماهک ها که وظیفه تغییر وضعیت چرخ دنده ها را برعهده دارند و توسط کابر دستگاه کنترل می شوند
4 – مجموعه کلاج گیربکس که شامل الکتروموتور یونیورسال، پدال ، سیم کلاج ، دیسک و صفحه می باشد که در هنگام تعویض دنده ها می بایست جهت جلوگیری از ضربه ناگهانی به دستگاه عمل کلاچ گیری انجام شود.
مقالات مرتبط: